**Spanningen reguleren met de Butskeesmethode**

Omgaan met spanningen: Hoe je van je spanningsberg afloopt

Spanningen horen bij het leven. Iedereen ervaart ze wel eens, groot of klein. Maar waar volwassenen vaak een manier hebben gevonden om ermee om te gaan, kunnen kinderen nog flink worstelen met spanning en stress. Wat voor een volwassene een klein dingetje lijkt, kan voor een kind voelen als een enorme berg die onoverkomelijk is. Gelukkig biedt de Butskeesmethode handvatten om deze spanning te herkennen, begrijpen en stap voor stap af te bouwen. Laten we eens dieper ingaan op wat spanningen precies zijn, hoe kinderen ze kunnen ervaren en hoe de Butskeesmethode kan helpen.

Wat zijn spanningen en hoe ervaren kinderen ze?

Spanningen ontstaan wanneer er iets gebeurt wat onrust, onzekerheid of druk veroorzaakt. Dit kan een groot evenement zijn, zoals een spreekbeurt of een verhuizing, maar ook iets kleins als een verkeerde blik van een klasgenoot of een onverwachte verandering in de planning.

Kinderen kunnen spanning op verschillende manieren uiten. Sommige kinderen trekken zich terug en worden stiller, terwijl anderen juist drukker en chaotischer worden. Sommigen krijgen buikpijn of hoofdpijn, anderen worden boos of verdrietig. Het moeilijke is dat kinderen zelf vaak niet goed kunnen benoemen dat ze spanning voelen. Ze gedragen zich ‘lastig’ of ‘overdreven’ in de ogen van volwassenen, terwijl er eigenlijk iets heel anders aan de hand is: hun lichaam en brein reageren op spanning.

Reacties op spanning: de berg wordt steeds hoger

Wanneer spanning niet wordt erkend of begrepen, kan het zich opstapelen. Wat begon als een klein steentje, groeit uit tot een grote berg. Kinderen kunnen dan vast komen te zitten in een negatieve spiraal: ze voelen zich niet begrepen, hun spanning neemt toe en hun reacties worden heftiger. Voor volwassenen kan het lijken alsof het kind ‘zich aanstelt’, maar in werkelijkheid weet het kind simpelweg niet hoe het van die spanningsberg af moet komen.

Van de spanningsberg af met de Butskeesmethode

De Butskeesmethode van Marijke Uithol biedt een speelse en effectieve manier om kinderen te helpen hun spanning te reguleren. Binnen deze methode worden verschillende ‘kezen’ gebruikt die elk een specifieke functie hebben in het omgaan met gevoelens en prikkels. Maar wie zijn deze kezen eigenlijk?

Ontmoet de kezen

• Butskees: Butskees helpt kinderen te begrijpen hoe hun emoties werken en laat zien hoe je van de spanningsberg kunt aflopen. Hij is als een gids die de andere kezen introduceert en kinderen helpt hun gevoelens te herkennen en benoemen.
• Booskees: Deze kees verschijnt wanneer een kind boos is. Hij helpt kinderen te begrijpen waarom ze boos zijn en biedt manieren om deze boosheid op een gezonde manier te uiten. Dit kan bijvoorbeeld door te stampen, te tekenen of even een rustmoment te nemen.
• Neekees: Neekees wil iets niet. Het kan zijn dat het helemaal niet onredelijk is wat jij als ouder/leerkracht vraagt, maar op dit moment is het niet passend bij wat je kind nodig heeft. Op die momenten treed Neekees op.
• Bangkees: Angst en spanning kunnen ervoor zorgen dat een kind zich terugtrekt of zich juist heel onrustig voelt. Bangkees helpt bij het herkennen en benoemen van angst en leert kinderen hoe ze stap voor stap hun angsten kunnen overwinnen.
• Sipkees: Verdriet is een belangrijke emotie, maar kan zwaar aanvoelen. Sipkees helpt kinderen te begrijpen dat verdriet er mag zijn en dat het oplucht om te praten of te huilen of welke andere manier dan ook bij ze past.
• Pniekees: Wanneer de bovenstaande kezen een gepasseerd station zijn, komt Pniekees tevoorschijn. Bij Pniekees is er echt paniek en kunnen kinderen niet meer functioneren. Vaak komt hier de vecht, vlucht of bevries situatie om de hoe kijken. Pniekees leert kinderen hoe ze hun piekergedachten kunnen loslaten, bijvoorbeeld door ontspanningsoefeningen of door hun zorgen op te schrijven en weg te gooien.

Hoe werken de kezen in de praktijk?

Door samen met het kind te ontdekken welke kees het beste past bij het gevoel dat op dat moment overheerst, krijgt het kind meer grip op zijn emoties. Stel dat een kind veel piekert over een toets op school, dan kan hier Pniekees achter zitten. Door middel van een visualisatie, een ontspanningsoefening of zelfs een praktische oefening zoals het opschrijven van zorgen en deze letterlijk weggooien, kan je kind weer van de spanningsberg aflopen.

Een ander voorbeeld: een kind dat heel boos is omdat het verloren heeft met een spel, kan geholpen worden door Booskees. Samen met Booskees kan het kind een manier vinden om de boosheid kwijt te raken, bijvoorbeeld door in een kussen te stompen of door even buiten te rennen. Belangrijk is om voor jou als ouder/leerkracht/professional duidelijk te hebben wat helpend is voor het kind, maar nog belangrijker is dat het kind zelf dit weet. Op die manier, kan hij zelf van zijn spanningsberg aflopen en kan de ontspanning weer worden opgezocht. 

Praktische tips om spanningen te verminderen

1. Erken de spanning: Neem de gevoelens van je kind serieus, ook als het voor jou een klein probleem lijkt. Zeg bijvoorbeeld: “Ik zie dat je je zorgen maakt over je toets. Dat is begrijpelijk.”
2. Gebruik de juiste kees: Vraag samen met je kind welke kees het beste past bij zijn gevoel. Dit helpt om emoties concreet te maken.
3. Beweging en ontspanning: Laat je kind fysiek ontladen door te rennen, springen of een ontspanningsoefening te doen.
4. Praat en luister: Soms helpt het om gewoon even te praten zonder direct met een oplossing te komen. Luister actief en geef erkenning.
5. Visuele ondersteuning: Gebruik een spanningsberg-tekening en laat je kind aangeven hoe hoog de spanning zit. Vervolgens kunnen jullie samen stapjes bedenken om weer naar beneden te klimmen.

Een ontspannen kind is een gelukkig kind

Spanning is een normaal onderdeel van het leven, maar het hoeft geen onoverkomelijke berg te worden. Met de Butskeesmethode en de hulp van Butskees en zijn vrienden kunnen kinderen leren om hun gevoelens te herkennen en stap voor stap van de berg af te komen. Door hen hierin te begeleiden, geef je ze een waardevolle tool mee voor de rest van hun leven.

Wil je hier meer over weten of ondersteuning bij de spanningen van je kind? Neem gerust contact op, ik help je graag verder!