**Prikkelverwerking: Begrijpen en ondersteunen**

Prikkelverwerking is een onderwerp dat de laatste jaren steeds meer aandacht krijgt, en terecht. We leven in een wereld vol geluiden, geuren, beelden en sensaties die ons constant bereiken. Voor sommige mensen, en vooral kinderen, kan het verwerken van al deze prikkels een uitdaging zijn. Maar wat is prikkelverwerking eigenlijk? Hoe ervaren we prikkels? En hoe kunnen we kinderen helpen die moeite hebben met prikkels? In deze blog ga ik in op deze vragen en bespreken we hoe essentiële oliën en de Butskeesmethode kunnen ondersteunen, maar ook wat je als ouders kunt doen bij overprikkeling bij je kind.

Wat is prikkelverwerking?

Prikkelverwerking, ook wel sensorische informatieverwerking genoemd, is het proces waarin onze hersenen informatie uit onze omgeving en ons lichaam ontvangen, verwerken en hierop reageren. Prikkels zijn signalen die via onze zintuigen binnenkomen, zoals:

• Visuele prikkels: wat we zien, zoals licht, kleuren en beweging.
• Auditieve prikkels: wat we horen, zoals geluiden, stemmen of muziek.
• Tactiele prikkels: wat we voelen via onze huid, zoals aanraking, temperatuur en texturen.
• Geur- en smaakprikkels: wat we ruiken en proeven.
• Proprioceptieve prikkels: informatie over de stand van ons lichaam en onze bewegingen.
• Vestibulaire prikkels: informatie over balans en evenwicht.

Onze hersenen filteren deze prikkels, bepalen wat belangrijk is en zorgen voor een passende reactie. Als dit proces goed werkt, kunnen we ons aanpassen aan de omgeving en voelen we ons comfortabel. Maar als de verwerking van prikkels niet soepel verloopt, kunnen we overprikkeld of onderprikkeld raken.

Hoe kun je prikkels ervaren?

Iedereen ervaart prikkels op zijn eigen manier. Wat voor de één een prettig achtergrondgeluid is, kan voor de ander enorm storend zijn. Kinderen met een gevoelige prikkelverwerking kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met:

• Overprikkeling: Dit gebeurt wanneer te veel prikkels tegelijk binnenkomen en de hersenen het niet meer kunnen verwerken. Symptomen zijn vermoeidheid, irritatie, huilbuien of terugtrekken.
• Onderprikkeling: Hier is het tegenovergestelde aan de hand. De hersenen ontvangen niet genoeg prikkels of reageren hier onvoldoende op. Dit kan leiden tot rusteloosheid of het actief opzoeken van intense prikkels, zoals rennen, springen of schreeuwen.

Het herkennen van deze reacties is belangrijk om kinderen beter te begrijpen en te ondersteunen.

Kunnen we kinderen beschermen tegen prikkels?

Het volledig wegnemen van prikkels is niet mogelijk, en dat hoeft ook niet. Het doel is om een balans te vinden waarin een kind zich prettig voelt en optimaal kan functioneren. Hier zijn enkele strategieën:

1. Creëer een prikkelarme omgeving: Zorg voor rustige ruimtes zonder veel visuele en auditieve afleiding.
2. Structuur en voorspelbaarheid: Veel kinderen varen wel bij een duidelijke dagstructuur. Dit helpt om onverwachte prikkels te minimaliseren.
3. Communiceer en observeer: Vraag aan het kind wat het prettig vindt en kijk goed naar signalen van overprikkeling.
4. Gebruik hulpmiddelen: Denk aan noise-cancelling koptelefoons, verzwaringsdekens of zachte verlichting.
5. Bied rustmomenten: Plan momenten van ontspanning in, zoals een rustig muziekje luisteren of een boek lezen.

Hoe kunnen essentiële oliën helpen?

Essentiële oliën worden steeds populairder als natuurlijke ondersteuning bij prikkelverwerking. Deze geconcentreerde oliën uit planten hebben diverse eigenschappen die kunnen bijdragen aan ontspanning, concentratie en balans.

• Lavendel: Bekend om zijn kalmerende werking. Het kan helpen bij stress en overprikkeling.
• Pepermunt: Stimulerend en verfrissend, ideaal bij onderprikkeling.
• Sinaasappel: Een vrolijke geur die helpt om stemming en energie te verbeteren.
• Frankincense: Ondersteunt diepe ontspanning en focus.

Hoe te gebruiken:

• Diffuser: Voeg een paar druppels essentiële olie toe aan een diffuser om een fijne geur in de ruimte te verspreiden.
• Roller: Meng de olie met een draagolie en breng deze aan op de polsen of de achterkant van de nek.
• Massage: Gebruik de oliën tijdens een ontspannende massage.

Let wel op: gebruik essentiële oliën altijd veilig en overleg bij twijfel met iemand die meer weet over de oliën.

Hoe kan de Butskeesmethode helpen?

De Butskeesmethode, ontwikkeld door Marijke Uithol, is een praktische aanpak die kinderen helpt om beter om te gaan met emoties, prikkels en hun omgeving. De methode richt zich op vijf pijlers:

1. Emotieregulatie: Kinderen leren hun gevoelens te herkennen en te uiten.
2. Prikkelverwerking: Door specifieke oefeningen worden kinderen beter in het filteren en verwerken van prikkels.
3. Gevoelens en gedachten: De methode helpt kinderen om gedachten en gevoelens te begrijpen en te benoemen.
4. Wensen en behoeften: Kinderen leren aangeven wat ze nodig hebben.
5. Rust en focus: Door ademhalingsoefeningen en ontspanningstechnieken worden kinderen rustiger en meer geconcentreerd.

Conclusie

Prikkelverwerking is een essentieel onderdeel van hoe we de wereld ervaren en ermee omgaan. Kinderen die hier moeite mee hebben, kunnen veel baat hebben bij een goede aanpak. Door een prikkelarme omgeving te bieden, essentiële oliën veilig in te zetten en methoden zoals de Butskeesmethode te gebruiken, kunnen we kinderen helpen om beter om te gaan met de prikkels om hen heen. Het is belangrijk om elk kind als uniek te zien en een aanpak te vinden die bij hen past.

Heb jij een kind dat moeite heeft met prikkelverwerking? Ik sta voor je klaar om te ondersteunen. Neem gerust contact op voor meer informatie!